Hoxe vai optimista. Era un vento de alegría: un paporroibo no peito, coma quen; peifoque, din por estas terras. Catro xeracións no escenario arredor dos versos de Rosalía o pasado 24 de febreiro. Primeiro os meniños e as meniñas dos colexios infantís do Milladoiro, que daba xenio velos, recitando a coro os versos aqueles de «as de cantar que chei de dar zonchos; as de cantar que chei de dar moitos». Escolanía de merlos, diría o poeta Rey Romero.
Logo, as mociñas e mociños de ensino primario, secundario e bacharelato dos colexios da Barouta, Ventín, Agro do Muíño, institutos de Milladoiro e Bertamiráns, todos do concello de Ames. De seguido (e especialmente emocionante) unha representación da xente que vén a nós dende outras terras: León, Euskadi, Venezuela. E para rematar, a voz do Clube de Xubilados, antes de dar paso ás cancións de Amancio Prada. Festa rachada. De cando en vez hai que ver as cousas destoutra maneira.
Certo que a situación é difícil. Certo que a lingua vive momentos atravesados, ameazada por cambios que afectan mesmo á nosa identidade como pobo (a nación dos galegos). Certo que esas mudanzas nalgúns casos son de carácter estrutural e están relacionadas con transformacións de dimensión case que planetaria (tecnolóxicas, económicas, políticas, psicolóxicas, sociais).
Certo que en moitos casos estas mudanzas poderían e deberían ser corrixidas, reconducidas ou aliviadas por accións de administración e goberno que botamos de falta. Pero ás veces entra un vento de alegría pola fiestra.
Hai algunhas semanas os académicos da RAG fomos agasallados en terras de Bergantiños polos amigos da Fundación Eduardo Pondal, nun acto de homenaxe ou lembranza ao cantor dos Pinos; e tamén alí un rebuldeiro coro de rapaciños e rapaciñas, bastantes deles por debaixo dos dez anos, cantáronnos os versos do poeta: «Eu nacín cabo de pinal espeso,/ eu nacín na pequena Ponteceso», que era a súa vila, a terra dos pequechos, a súa pequena patria, e alí estaban, animados polos seus mestres, algún deles aterecido de frío na mañá inverniza de febreiro, guindando globos de festa, engruñadiños nas súas bufandas, coas fazulas coloradas e cantando na lingua dos seus (de todos nós), «onde o Anllóns con nobre maxestade/ camiña ao seu destino derradeiro».
De cando en vez, repito, cómpre deixarse levar por este pulo de enerxía que respira ao noso arredor e que, nos traballos do cotián, non sempre vemos, ou non nos decatamos de que existe, malia atrancos e contradicións.
Os meniños e as meniñas de Ponteceso e do Milladoiro, estes últimos no corazón da Maía, memoria primeira de Rosalía, eran o alento da esperanza.
E os seus profesores e profesoras, que estaban detrás, xunto coas familias, poñendo as achegas extras dun traballo que non se paga con diñeiro, pois nace ou se alimenta da ilusión compartida, ou do convencemento de que a realidade existe porque a conquistamos todos os días, eles, os mestres, digo, ¡benzóns para todos eles!, seguen sendo o músculo impagable que move a máquina.
